Biến chứng nguy hiểm do tiểu đường gây ra?

Khi bệnh nhân tiểu đường kiểm soát đường huyết kém, khiến đường huyết luôn ở mức cao, ngưỡng mất an tòa, thì nguy cơ người bệnh phải đối mất với rất nhiều biến chúng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào

Những biến chứng do tiểu đường gây ra thường được chia thành 2 nhóm:

• Biến chứng mạch máu nhỏ
• Biến chứng mạch máu lớn

Các biến chứng mạch máu nhỏ ở người bệnh tiểu đường

1. Bệnh võng mạc đái tháo đường

Gây tổn thương đế giác mạc mắt, gây mờ mắt, thậm chí có thể gây mù lòa. Bệnh xuất hiện khi đường huyết luôn cao, khiến cho mạch máu nhỏ tổn thương, phình mao mạch võng mạc (bệnh võng mạc nền) gây tăng sinh mạch máu (bệnh võng mạc tăng sinh) và phù hoàng điểm. Bệnh thường không có triệu chứng ở giai đoạn sớm, các triệu chứng thấy rõ khi bệnh tiến triển nặng bao gồm: nhìn mờ, bong thủy tinh thể, bong võng mạc, mất thị lực một phần hoặc toàn bộ.

2. Bệnh thận đái tháo đường

Biến chứng nguy hiểm từ Tiểu Đường là gây suy thận. Bệnh xuất hiện khi màng đáy cầu thận dày lên, tăng sinh gian mạch và xơ cứng cầu thận. Những thay đổi này gây tăng áp lực cầu thận và suy giảm dần mức lọc cầu thận. Bệnh thận đi kèm tăng huyết áp đẩy nhanh tiến triển bệnh. Bệnh diễn tiến âm thầm,  không có bất cứ 1 triệu chứng nào cho tới khi xuất hiện hội chứng thận, suy thận mạn.

3. Bệnh thần kinh đái tháo đường

Là biến chứng khá nguy hiểm do thiếu máu thần kinh do bệnh vi mạch, là sự tác động trực tiếp của đường huyết lên tế bào thần kinh và những thay đổi trao đổi chất nội bào làm giảm chức năng thần kinh. Biến chứng này được chia ra nhiều dạng :

• Bệnh thần kinh ngoại biên: bệnh thần kinh thường gặp nhất ở bệnh nhân tiểu đường, ảnh hưởng trên dây thần kinh bàn chân và cẳng chân, một số trường hợp bị ở bàn tay và cẳng tay. Khoảng ⅓ đến ½ bệnh nhân tiểu đường có biến chứng thần kinh ngoại biên. Triệu chứng bệnh bao gồm: tê, ngứa, mất cảm giác bàn chân,…
• Bệnh thần kinh tự chủ: Ảnh hưởng đến thần kinh tự chủ của hệ tiêu hóa, tim mạch, tiết niệu, cơ quan sinh dục, mắt, tuyến mồ hôi… gây mất khả năng nhận biết dấu hiệu hạ đường huyết.
• Bệnh đơn dây thần kinh: Tổn thương các dây thần kinh đơn lẻ thường gặp ở tay, đầu, thân mình hoặc chân. Tổn thương chèn ép lên dây thần kinh gây hội chứng ống cổ tay làm đau, tê, teo cơ bàn tay…
• Bệnh đám rối – rễ thần kinh: Tổn thương dây thần kinh gây teo cơ. Bệnh đa dây thần kinh, biểu hiện đau một bên đùi, sụt cân, yếu vận động.

Biến chứng mạch máu lớn 

Là một trong nhữ biến chứng cục nguy hiểm đối với người Tiểu Đường dẫ đến các nguy cơ :

• Với mạch máu não: Dễ gây đột quỵ do xuất huyết não, nhũn não; đôi khi có cơn thiếu máu não thoáng qua. Người mắc đái tháo đường làm tăng nguy cơ đột quỵ não từ 150 – 400% so với người bình thường, ngoài ra, nguy cơ sa sút trí tuệ liên quan với đột quỵ, tái phát và tử vong do đột quỵ ở người đái tháo đường cũng coa hơn
• Với tim mạch: Biến chứng lên cơ tim, gây nên tình trạng thiếu máu cục bộ, gây ra những cơn đau thắt ngực, những cơn nhồi máu cơ tim. 
• Với mạch máu ngoại vi : Dễ gây tắc mạch chi, hoại tử chi, nhất là những bệnh nhân có thoái quen hút thuốc lá
• Hoại tử chi thường gặp ở các ngón chân, ngón chân bệnh nhân thâm đen (thường bị hoại tử khô vì không có nhiễm trùng), nếu không điều trị kịp thời có thể mất ngón chân, tháo cả bàn chân
• Xơ vữa động mạch cũng góp phần gây rối loạn cương, loét chân. Một số biến chứng khác hiếm hơn như phình động mạch chủ bụng, tắc mạch mạc treo.

Các biến chứng khác

• Nhiễm toan ceton: nôn, buồn nôn, đau bụng, hôn mê thậm chí tử vong, đây là biến chứng cấp tính do tăng đường huyết trong thời gian dài mà  không được kiểm soát hiệu quả, tăng ceton trong máu và nhiễm toan chuyển hóa. Đường trong máu cao tăng áp lực thẩm thấu niệu với mất nhiều nước và điện giải.
• Biến chứng bàn chân đái tháo đường: gây nên tình trạng nhiễm trùng, loét, hoại tử vùng bàn chân xảy ra phổ biến, do bệnh mạch máu, thần kinh và suy giảm miễn dịch.
• Biến chứng liên quan đến mắt, không liên quan đến nhãn khoa: gây đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp, trầy xước giác mạc, bệnh thần kinh thị giác.
• Biến chứng qua gan mật: gan bị nhiễm mỡ, sỏi mật, viêm gan, xơ gan.
• Da liễu: nhiễm trùng nấm da, loét chi dưới, bệnh da do đái tháo đường, u hạt hoại tử, bệnh xơ cứng bì hệ thống do đái tháo đường, bạch biến, u hạt tiêu…

Với bệnh nhân Tiểu Đường, điểm mấu chốt là cần một chế độ ăn uống lành mạnh, kết hợp tập thể dục kiên trì mỗi tối ít nhất từ 60 - 90 phút mỗi ngày giúp cơ thể khỏe mạnh, phòng tránh biến chứng tiểu đường một cách hiệu quả và an toàn nhất, từ đó giúp bệnh nhân Tiểu Đường có cơ hội chung sống hòa bình với bệnh Tiểu Đường mà không lo biến chứng ập đến, không lo tuổi thọ bị rút ngắn…

Ds.Nguyễn Trung Hà

Thiên Phúc Nhân