Ăn gì để phòng ngừa sỏi thận hiệu quả?

Sỏi thận là những khối khoáng chất cứng hình thành bên trong thận, gây ra cơn đau dữ dội khi chúng di chuyển qua đường tiết niệu. Mặc dù không có cách nào ngăn ngừa sỏi thận tuyệt đối, đặc biệt đối với người có tiền sử gia đình mắc bệnh, nhưng việc điều chỉnh chế độ ăn uống và dinh dưỡng có thể giảm đáng kể nguy cơ hình thành sỏi.

Dưới đây là những khuyến nghị về chế độ ăn uống giúp bạn phòng ngừa sỏi thận:

1. Uống đủ nước

Uống nhiều nước là một trong những cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa sỏi thận. Khi cơ thể không đủ nước, nước tiểu sẽ ít và cô đặc hơn, giảm khả năng hòa tan muối và khoáng chất, từ đó tạo điều kiện hình thành sỏi. Bạn nên uống khoảng 8 cốc nước (tương đương 2 lít) mỗi ngày, hoặc đủ để tạo ra khoảng hai lít nước tiểu. Nước chanh và nước cam cũng là lựa chọn tốt vì chúng chứa citrate, một chất có khả năng ngăn sỏi hình thành. Những người thường xuyên tập thể dục, đổ mồ hôi nhiều hoặc có tiền sử sỏi cystine cần uống thêm nước.

✅ Mẹo nhỏ: Quan sát màu nước tiểu. Nước tiểu sẫm màu là dấu hiệu bạn cần uống nhiều nước hơn.

2. Tăng cường thực phẩm giàu canxi

Loại sỏi thận phổ biến nhất là sỏi canxi oxalat. Tuy nhiên, việc tránh ăn canxi lại là một hiểu lầm. Thực tế, chế độ ăn ít canxi có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận và loãng xương. Canxi trong thực phẩm sẽ liên kết với oxalat trong đường tiêu hóa, ngăn chặn oxalat hấp thụ vào máu và đi đến thận.

Các nguồn canxi tốt bao gồm sữa ít béo, phô mai ít béo và sữa chua ít béo. Nếu dùng sản phẩm bổ sung canxi, nên uống cùng với bữa ăn để giảm nguy cơ hình thành sỏi.

3. Hạn chế muối

Tiêu thụ quá nhiều muối (natri) làm tăng huyết áp và cản trở quá trình tái hấp thu canxi từ nước tiểu vào máu. Điều này khiến nồng độ canxi trong nước tiểu tăng cao, có thể dẫn đến sỏi thận. Ăn ít muối hơn giúp duy trì mức canxi thấp hơn trong nước tiểu, từ đó giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.

Để giảm lượng natri, hãy đọc kỹ nhãn thực phẩm và hạn chế các món chế biến sẵn như khoai tây chiên, súp đóng hộp, thịt xông khói. Thay vào đó, hãy dùng các loại thảo mộc tươi hoặc hỗn hợp gia vị không muối để tạo hương vị cho món ăn.

4. Giảm thực phẩm giàu oxalat

Oxalat là hợp chất tự nhiên có trong thực phẩm, khi liên kết với canxi trong nước tiểu có thể tạo thành sỏi thận. Hạn chế thực phẩm giàu oxalat giúp ngăn sỏi hình thành. Một số thực phẩm giàu oxalat cần lưu ý là rau bina (cải bó xôi), chocolate, khoai lang, cà phê, củ cải đường, đậu phộng và các sản phẩm từ đậu nành.

⚠️Lưu ý quan trọng: Khi ăn thực phẩm giàu oxalat, hãy kết hợp chúng với thực phẩm giàu canxi trong cùng một bữa ăn. Canxi và oxalat sẽ liên kết với nhau ngay trong đường tiêu hóa trước khi đến thận, giúp giảm khả năng hình thành sỏi.

5. Kiểm soát protein động vật

Thực phẩm giàu protein động vật có tính axit và có thể làm tăng axit trong nước tiểu. Nồng độ axit trong nước tiểu cao có thể gây ra cả sỏi thận axit uric và sỏi canxi oxalat. Những người có nguy cơ cao mắc sỏi thận nên hạn chế hoặc tránh thịt bò, thịt gia cầm, cá và thịt lợn.