Khi bị hạ đường huyết đột ngột tại nhà nhận biết và cách xử lí hiệu quả

1. Hạ đường huyết là gì?

Glucose, một loại đường đơn, đóng vai trò là nguồn năng lượng chính cho cơ thể, được dự trữ ở gan và mô. Thông thường, chỉ số đường huyết ổn định trong khoảng từ 3.9 mmol/l đến 6.4 mmol/l. Hạ đường huyết xảy ra khi nồng độ glucose trong máu xuống dưới mức 3.9 mmol/l.

Khi lượng đường trong máu giảm quá thấp, cơ thể sẽ xuất hiện một loạt các triệu chứng như:

• Run rẩy, bồn chồn
• Chóng mặt và đau đầu
• Vã mồ hôi
• Cảm giác đói cồn cào
• Thị lực mờ
• Tim đập nhanh
• Da xanh xao, tái nhợt
• Ngứa hoặc tê ở môi, má, lưỡi

Trong những trường hợp nghiêm trọng, hạ đường huyết có thể dẫn đến hôn mê, mất ý thức, co giật hoặc ngất xỉu. Nếu không được can thiệp kịp thời, tình trạng này có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

2. Nguyên nhân gây hạ đường huyết

Nguyên nhân hàng đầu gây hạ đường huyết thường liên quan đến bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể xảy ra ở những người không mắc bệnh tiểu đường. Do đó, khi có các dấu hiệu hạ đường huyết, việc thăm khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và có phác đồ điều trị phù hợp là rất quan trọng.

2.1. Hạ đường huyết ở người bệnh tiểu đường

Trong quá trình điều trị tiểu đường, việc không tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ là một yếu tố nguy cơ cao gây hạ đường huyết. Điều này bao gồm việc sử dụng quá liều insulin, dùng các loại thuốc điều trị tiểu đường không theo chỉ định.

Ngoài ra, một số thuốc điều trị tiểu đường có thể gây tác dụng phụ làm giảm đường huyết. Vì vậy, người bệnh cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc và thông báo ngay cho bác sĩ điều trị nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào để được điều chỉnh liều lượng hoặc loại thuốc phù hợp.

Thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống không khoa học cũng ảnh hưởng lớn đến việc kiểm soát đường huyết ở người bệnh tiểu đường, làm tăng nguy cơ hạ đường huyết và các biến chứng khác. Các thói quen xấu cần loại bỏ bao gồm bỏ bữa, ăn kiêng thiếu chất, không tuân thủ chế độ ăn theo hướng dẫn của bác sĩ, và sử dụng rượu bia.

2.2. Hạ đường huyết không do bệnh tiểu đường

Hạ đường huyết có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác ngoài bệnh tiểu đường. Một số bệnh lý có thể gây ra tình trạng này bao gồm suy thận, rối loạn tuyến thượng thận, các bệnh về gan, nhiễm trùng và suy dinh dưỡng.

Việc thường xuyên sử dụng rượu bia hoặc các đồ uống có cồn khác cũng là một nguyên nhân phổ biến gây hạ đường huyết. Các chất độc hại trong rượu bia có thể ức chế quá trình giải phóng glucose từ gan vào máu, dẫn đến hạ đường huyết.

Bên cạnh đó, các phương pháp giảm cân không khoa học như nhịn ăn quá mức hoặc tình trạng bỏ bữa, chán ăn do bệnh lý cũng có thể gây hạ đường huyết.

3. Mức độ nguy hiểm và cách xử trí khi bị hạ đường huyết

3.1. Mức độ nguy hiểm của hạ đường huyết

Hạ đường huyết nhẹ có thể gây mệt mỏi, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt hàng ngày. Ở người lớn tuổi, tình trạng này có thể dẫn đến suy giảm trí nhớ. Về lâu dài, hạ đường huyết gây ra những tác động nghiêm trọng đến sức khỏe.

Khi lượng đường huyết giảm mạnh đột ngột, người bệnh có thể bị run rẩy, thậm chí ngất xỉu hoặc té ngã, đặc biệt khi đang tham gia giao thông, dẫn đến chấn thương. Trong nhiều trường hợp nghiêm trọng, hạ đường huyết có thể gây co giật, mất ý thức và đe dọa tính mạng nếu không được xử trí kịp thời.

3.2. Hướng dẫn cách xử trí khi bị hạ đường huyết

Việc xử trí kịp thời và đúng cách khi bị hạ đường huyết là rất quan trọng. Dưới đây là các bước cần thực hiện:

• Khi nhận thấy người bệnh có dấu hiệu bủn rủn chân tay, vã mồ hôi nhiều và mất thăng bằng, cần nhanh chóng kiểm tra chỉ số đường huyết bằng máy đo đường huyết cá nhân hoặc xét nghiệm máu tĩnh mạch nếu có điều kiện.
• Cho người bệnh nghỉ ngơi tại chỗ và nhanh chóng bổ sung đường bằng cách cho uống sữa có đường, ăn kẹo ngọt hoặc bánh quy.
• Sau khoảng 15 phút, đo lại đường huyết. Nếu chỉ số vẫn thấp, tiếp tục cho người bệnh bổ sung đường và đưa đến cơ sở y tế gần nhất để được bác sĩ theo dõi và xử trí.
• Đối với trường hợp hạ đường huyết nặng, khi người bệnh mất ý thức hoặc mê man, cần đặt người bệnh nằm nghiêng, dùng thìa quấn khăn đặt ngang miệng để tránh cắn phải lưỡi, sau đó nhanh chóng gọi cấp cứu và đưa đến bệnh viện.

3.3. Biện pháp phòng ngừa hạ đường huyết

Để phòng ngừa hạ đường huyết, bạn nên chủ động kiểm soát đường huyết của cơ thể. Đặc biệt, người bệnh tiểu đường cần lưu ý:

• Luôn mang theo đồ ăn ngọt như kẹo hoặc bánh để kịp thời xử lý khi có dấu hiệu hạ đường huyết.
• Tuân thủ chế độ ăn uống khoa học theo hướng dẫn của bác sĩ, không bỏ bữa sáng và nên chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày.
• Không tự ý sử dụng thuốc điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Thường xuyên kiểm tra đường huyết theo khuyến cáo của bác sĩ.
• Duy trì lối sống lành mạnh, tránh sử dụng rượu bia.
• Nhận biết sớm các dấu hiệu hạ đường huyết để có biện pháp xử trí kịp thời.